Σκληρός, Γεώργιος

Ψευδώνυμο του γιατρού και κοινωνιολόγου Γ. Κωνσταντινίδη (Τραπεζούντα 1875 - Αίγυπτος 1919). Ο Σ. σπούδασε ιατρική και βιολογία στην Ιένα της Γερμανίας, απ’ όπου πήγε στη Ρωσία. Εκεί, όπως φημολογείται, παρακολούθησε μαθήματα φιλολογίας. Από τη Ρωσία ήρθε στην Ελλάδα όπου τύπωσε το πρώτο βιβλίο του με τον τίτλο Το κοινωνικό μας ζήτημα (1907). Ο Σ. είχε μελετήσει το σοσιαλισμό όπως τον διατύπωνε την εποχή εκείνη ο Πλεχάνωφ και το βιβλίο του αποτελεί την πρώτη απόπειρα, από ελληνικής πλευράς, να εξεταστούν τα ελληνικά ζητήματα με βάση τη θεωρία του διαλεκτικού υλισμού. Στο βιβλίο αναλύει και κρίνει διαλεκτικά τη νεοελληνική ιστορία από το 1453 ως το 1907, είναι μάλιστα ο πρώτος που χαρακτήρισε την Επανάσταση του 1821, ως καθαρά αστικό κίνημα. Το 1910 ο Σ. εγκαταστάθηκε στην Αίγυπτο, όπου άσκησε το ιατρικό του επάγγελμα στο προάστιο Ζεϊτούν του Κάιρου. Σε δική του πρωτοβουλία οφείλεται η ίδρυση του ελληνικού καλλιτεχνικού σωματείου του Κάιρου «Εντευκτήριο» και η Λαϊκή Λέσχη. Το 1917 κυκλοφόρησε το δεύτερο έργο του με τον τίτλο Η φιλοσοφία του πόλεμου και της ειρήνης, αλεξανδρινή έκδοση. Στο βιβλίο αυτό οραματίζεται την κατάργηση του πόλεμου ως μέσου επίλυσης των διεθνών διαφορών. Στην Αλεξάνδρεια τύπωσε το 1919 και το τελευταίο και αξιολογότερο έργο του, Τα σύγχρονα προβλήματα του Ελληνισμού. Στο βιβλίο αυτό εξαίρει το ρόλο του Ελ. Βενιζέλου που «έκανε ότι ήταν δυνατό να γίνει μέσα στις εκτάκτως δύσκολες κοινωνικές συνθήκες στις οποίες ήταν αναγκασμένος να δράση». Ανεξάρτητα από τυχόν αντινομίες ή ουτοπιστικές αντιλήψεις, η συμβολή του Σ. στη διαμόρφωση νέων κοινωνικών αντιλήψεων στην Ελλάδα είναι μεγάλη και ο πρωτοποριακός ρόλος του ως κοινωνιολόγου του εξασφαλίζει μια σημαντική θέση θεωρητικού, στην ιστορία του ελληνικού σοσιαλιστικού κινήματος.